Het begint met ervaren
10 jaar geleden ben ik ooit gestart als vrijwilliger bij Critical Mass. Er was een 10daagse uitwisseling voor een Erasmus+ programma samen met een Belgische, Tsjetsjeense en Palestijns- Israëlische partner. We gingen in die 10 dagen verschillende kunstvormen inzetten en daarover leren. Het jaar dat ik voor het eerst meedeed verdiepten we ons in ‘Het theater van de onderdrukten’, een methode van Augusto Boal. Dit is een methode waar je spel en theater inzet om lastige situaties te onderzoeken en uit te beelden. Vervolgens ga je met het publiek in gesprek over de mogelijkheden binnen de situatie met als doel om de situatie te veranderen, maar ook om te kijken wat je kunt doen om te zorgen dat deze situaties niet meer plaatsvinden. Dit is precies wat Critical Mass nu nog steeds doet en wat ik zo mooi vind: ervaringsleer: vanuit een gezamenlijke ervaring reflecteren en zoeken naar alternatieven.
Van allen markten thuis: van trainer tot maker
Daarna ben ik eigenlijk altijd betrokken gebleven. Eerst als vrijwilliger bij het project ‘Denk jij buiten je inbox?’ en daarna heb ik een jaar in dienst gewerkt voor het project. Vervolgens ben ik als trainer verder gegaan voor o.a. VRIEND&VIJAND in de klas, waarna ik ook vrijwilligers en docenten heb getraind. Op een gegeven moment ben ik ook als maker aan de slag gegaan voor de Angstfabriek. Deze bestond uit allerlei ruimtes waar angst werd verkocht, onderzocht en aangewakkerd en ik mocht de ‘Lockerroom’ vormgeven. Deze ruimte was een plek waar het publiek kon luisteren naar persoonlijke verhalen van mensen die de impact ervaren van ’De Angstfabriek’. Het ging over angst en onzekerheid die komt kijken bij keuzes die jij maakt rondom thema’s als klimaat, racisme, homofobie enzovoort.
Ik zie dat de werkvormen niet alleen iets losmaken bij mensen maar het ook veel begrip oplevert. Ik vind het super mooi om te zien hoeveel ruimte er hierdoor ontstaat om een gesprek te voeren.
Niet voor niets nog steeds betrokken
Ik ben dus bij allerlei projecten betrokken geweest. Van brainstorms, ontwikkelen van werkvormen en lessen tot samen nadenken over het verbeteren van een huidig project. Dat is ook een van de dingen die ik heel bijzonder vind aan Critical Mass. Iemand heeft de lead maar er zijn heel veel bijzondere co-creaties. Er is écht ruimte om mee te denken en we gaan regelmatig samen om tafel. Het is niet voor niets dat ik nog steeds betrokken ben. Ook nu ik niet in loondienst ben, voel ik me nog steeds onderdeel van het team.
Ook voel me ik me enorm aangetrokken tot de manier van werken en de thema’s en ik vind de projecten inhoudelijk sterk. Omdat ik een theaterachtergrond heb ligt het me ook heel erg om te starten bij de ervaring. Dat maakt voor mij echt het verschil. Zo zie ik dat de werkvormen niet alleen iets losmaken bij mensen maar het ook veel begrip oplevert. Ik vind het super mooi om te zien hoeveel ruimte er hierdoor ontstaat om een gesprek te voeren.
Mijn rol als facilitator
Een van de momenten die ik nooit zal vergeten was de oefening ‘iedereen die.. ‘ welke we wel vaker inzetten in klassen om de gemene deler op te zoeken en meer verbinding te creëren. Het is een simpele oefening die we vaak inzetten om de groep in beweging te brengen, waarbij een groep ontspant, elkaar beter leert kennen en veel plezier wordt gemaakt. Iemand gaat in het midden staan en zegt wat voor hen/hem/haar waar is, waarna iedereen voor wie dat ook geldt opstaat en een nieuwe plek zoekt. Op een gegeven moment stond er een meisje op en die stond in de kring en zei: ‘Iedereen die te maken heeft gehad met seksueel misbruik’. Het werd doodstil. Ze stond daar in haar eentje in het midden. Ik dacht alleen maar: ‘Oké.. alle training die ik tot nu toe heb gehad: This is the moment!’ Ik heb eerste benoemd dat ik het ontzettend verdrietig vond dat zij daar stond en dat het fijn was dat dit voor anderen niet gold. Toen heb ik haar naast me gezet en het gesprek begeleid. Ik heb gevraagd of het oké was of we er vragen over mochten stellen en het gesprek gefaciliteerd. Dat was zo bijzonder. Dit was echt een helder moment voor me waarbij ik ervaarde dat je soms maar een simpele spelvorm nodig hebt om hele wezenlijke thema’s op tafel te krijgen. En het heeft me meer geleerd over mijn rol. We hebben als trainer een rol waarin we in een speciaal moment aanwezig zijn en waarin we faciliteren zodat mensen elkaar kunnen horen en elkaar beter begrijpen. En wanneer wij weg zijn op een nieuwe, andere en/of veiligere manier met meer empathie en begrip voor elkaar doorkunnen.
Maike zal de komende periode zeker nog betrokken blijven en werkte de afgelopen tijd met ons als trainingsacteur voor de training van Wij-Zij denken, Code MBO en VRIEND&VIJAND in de klas. Ook gaat ze ons de komende tijd weer meer helpen als gespreksleider voor Met Andere Ogen en ondersteunt ze ons team met de creatie van een nieuw project rondom het thema mentale gezondheid en anders mogen zijn.
