Het stikstofdebat heeft Nederland een tijd in zijn greep gehouden. En net zoals bij andere actuele thema’s hoef je op zo’n moment maar een krant open te slaan, je tv aan te zetten of social media te openen en je ziet er iets over voorbij komen. Misschien vorm je er dan wel een duidelijke mening over, misschien hou je je er het liefst zoveel mogelijk buiten. Wat jouw standpunt hierin ook is: maatschappelijke debatten als deze vragen om kritische mediagebruikers. Waarom dat zo is en hoe jij zelf een kritisch nieuwsconsument wordt, vertellen we je in dit artikel.

Boeren protest en framing

Boerenprotest en framing

Trekker terreur en Dreigboeren

Een ongeschreven wet voor journalisten: media moet prikkelen. Krantenkoppen met termen als ‘Trekker terreur’ of ‘Dreigboeren’ in combinatie met indrukwekkende beelden van blokkades en files van tractors op de snelweg halen nou eenmaal eerder het nieuws dan de genuanceerde middenstem. Dit onzichtbaar overtuigen met slim gekozen woorden en beelden valt onder framing. Bij framing gebruik je woorden waaraan veronderstellingen, emoties of beelden kleven. Zo zegt een makelaar: ‘volksbuurt’ en een ambtenaar: ‘achterstandswijk’. De feiten zijn hetzelfde maar je interpretatie wordt beïnvloedt door de manier waarop de informatie is verpakt.

Polarisatie in het debat

De media kiest waarop zij inzoomen, wat ze buiten beeld laten en wie er een podium krijgt. Helaas lijkt er soms weinig ruimte te zijn voor nuance, bijvoorbeeld zoals bij het boerenprotest. Het zijn vaak de extreme quotes die je terugleest, of de felle discussies bij praatprogramma’s. Hierdoor krijgen we vanuit het nieuws een bepaald beeld over de werkelijkheid en worden polariserende meningen uitgelicht.

Word een kritische nieuwsconsument

De eerste stap om een kritische nieuwsconsument te worden is om je bewust te worden van framing. Verdiep je in hoe de media werkt. Word je ervan bewust dat de media vaak dingen groter maakt, de neiging heeft om vooral over problemen en conflicten te berichten en vaker de extremen kanten belicht waardoor je een eenzijdige kijk op een onderwerp krijgt. Neem ook niet zomaar alles aan als waarheid. Ga met een kritische blik op zoek gaan naar aanvullende mediakanalen, data en feiten om zo je eigen mening te vormen over het onderwerp. Je bewust zijn van framing in het nieuws geeft ruimte om kritisch te kijken naar informatie. Het betekent natuurlijk niet dat alles onwaar is maar het geeft je handvatten om gelijkwaardiger naar de wereld om je heen te kijken.

Bewust worden van framing met De Nieuwsmaker

Wij geloven dat het onderwijs een mooi startpunt is om te leren over framing en het worden van een kritische mediagebruiker. Daarom duiken wij met onze online-installatie: de Nieuwsmaker samen met studenten in de wereld van berichtgeving. Gezamenlijk kiest de klas een maatschappelijk thema. De ene helft van de klas maakt een nieuwsitem vóór de discussie en de ander tégen met behulp van de Nieuwsmaker. Hierdoor komen studenten er door middel van ervarend leren achter hoe beïnvloeding van de media werkt. Ze zien zelf hoe hun keuzes in beeldmateriaal en achtergrondmuziek bepalen hoe je naar situaties kijkt.

De nieuwsmaker Code MBO

De nieuwsmaker is een interactieve tool gevuld met beeld- en audiofragmenten vanuit verschillende standpunten. De tool geeft studenten de mogelijkheid om eigen voice-overs in te spreken en titels toe te voegen. Stapsgewijs stellen studenten hun nieuwsitem samen als een puzzel. Zo heeft ieder groepje binnen no-time een professioneel uitziend nieuwsitem op poten gezet waarover ze het gesprek met elkaar aangaan.

De Nieuwsmaker is geschikt voor zowel het VO als het mbo en kan als workshop worden afgenomen bij Stichting Critical Mass of door de docent zelf worden ingezet tijdens de les in combinatie met bijbehorende werkbladen en een interactieve docenteninterface.

Leer Sophia beter kennen

Sophia Hansen

Conceptontwikkelaar

Wil jij op een interactieve manier met je studenten aan de slag met framing? Neem dan contact op met Sophia.

Of bekijk de rest van ons team