Leiderschap voor gelijke kansen in de zorg: Een streven naar inclusie

Specifiek richten we ons op leiders in de zorg. We willen hen aanmoedigen om actief concrete stappen te zetten naar een inclusievere en rechtvaardigere zorgomgeving. Met dit project, gefinancierd door het VSBfonds, richten we ons niet alleen op het opstellen van een rapport, maar ook op het actief benaderen van de media om bewustzijn te vergroten rondom dit thema.

Ook verkennen we welke interventies het beste werken om de machtsstructuren binnen de zorgsector aan te pakken. Met dit project willen we nieuwe interventies ontwikkelen die gericht zijn op het bevorderen van inclusief leiderschap, wat gelijke kansen en diversiteit op de werkvloer als in de dienstverlening stimuleert.

Als organisatie zijn we vastbesloten om de dialoog over gelijke kansen en inclusie voort te zetten, niet alleen in de zorgsector, maar ook in bijvoorbeeld het onderwijs en de sport. Herken je bovenstaande uitdagingen ook in jouw organisatie of sector, neem gerust contact op om samen te verkennen of wij je kunnen ondersteunen.

1. Bevorder open communicatie met het team

Start met het aanmoedigen van open en eerlijke communicatie op inclusie op de werkvloer te creëren. Het is essentieel dat iedereen zich vrij voelt om gedachten en ervaringen te delen. Een handige manier om dit te doen is om regelmatig teamgesprekken te voeren waarbij actief luisteren naar verschillende perspectieven centraal staat.

2.Neem de tijd voor reflectie

Inclusie vraagt om vertraging in onze snel bewegende maatschappij. Reflecteer op je eigen gedrag, oordelen, en waarden. Dit is de manier om bewust te worden van blinde vlekken en voordelen bij jezelf en in het team.

3.Word bewust van wat je niet ziet en vooroordelen

Het maken van een inclusieve werkomgeving begint met het bewustzijn van je eigen perspectief en de mogelijke vooroordelen die daarmee gepaard gaan. Door middel van workshops of trainingssessies over diversiteit, inclusie, en vooroordelen, kun je mooie stappen maken met het blootleggen van deze blinde vlekken. Dit biedt de mogelijkheid om samen met je team deze aspecten te analyseren en elkaar beter te leren kennen.

4.Teambuilding activiteiten die diversiteit vieren

Organiseer teambuilding activiteiten die diversiteit in de schijnwerpers zet. Evenementen die verschillende culturen, tradities en achtergronden belichten, brengen teamleden dichter bij elkaar door begrip en respect voor elkaars unieke kwaliteiten.

5.Maak besluitvormingsprocessen inclusief

Het is niet genoeg om alleen diverse activiteiten te organiseren; de resultaten moeten ook zichtbaar zijn. Zorg ervoor dat besluitvormingsprocessen voor iedereen toegankelijk zijn. Overweeg verschillende standpunten, stel vragen, en vermijd een dominante invalshoek. Dit draagt bij aan weloverwogen en inclusieve besluitvorming. Een sterk team floreert op diverse perspectieven. Diversiteit brengt niet alleen verschillende achtergronden in, maar het verrijkt ook de denkwijzen en benaderingen voor verschillende oplossingen.

Sinds 2018 gaan we o.a. met onze installatie Met andere ogen op een interactieve manier door heel Nederland het gesprek aan over racisme, uitsluiting en discriminatie. Door middel van Virtual Reality krijg je een inkijkje in verschillende situaties van sociale uitsluiting. We maken blinde vlekken zichtbaar en ongemak bespreekbaar. We geven een stem aan verschillende groepen en leggen vooroordelen en stereotyperingen bloot.

Sinds kort hebben we deze ervaring uitgebreid en daar zijn we enorm trots op! We hebben een vorm ontwikkeld waarmee je door de Met Andere Ogen niet alleen bewustwording creëert van de verschillende perspectieven, aannames, vooroordelen en coping mechanismen, maar deze ook gaat doorbreken en wegnemen voor een diverse en inclusieve werkomgeving. Tijdens onze verdiepingstrainingen krijg je praktische tools aangereikt om te oefenen met het stellen van grenzen en uit te nodigen voor het gesprek voor een inclusieve omgeving.

Door het oefenen van gesprekstechnieken samen met een ervaren gesprekstrainer krijg je meer vertrouwen om lastige thema’s niet uit de weg te gaan maar juist bespreekbaar te maken. Je gaat naar huis met een gevulde toolbox met direct toepasbare werkvormen, ontworpen om iedereen aan het woord te laten en de werkomgeving veilig te houden voor iedereen. We stimuleren hiermee de actiebereidheid waardoor je vanuit een gelijkwaardige basis met zijn alle aan een inclusieve werkomgeving werkt. Van omstander naar upstander dus!

Meer informatie over Met Andere Ogen vind je hier

Ben je benieuwd geworden naar een paar van deze praktische tips? Lees dan hieronder verder voor welke stappen jij zelf kunt nemen in lastige situaties als individu of als organisatie.

Integrale veiligheidscoördinator van mboRijnland, Susan Sants, leerde de online balgame Catch! een aantal jaren geleden kennen via Expeditie VRIEND&VIJAND. Nog steeds wordt de game ingezet als gespreksstarter als het gaat over een inclusief school- en klassenklimaat en wordt de game gespeeld door zowel leerlingen als medewerkers van het mboRijnland. Susan vertelt ons meer over haar ervaringen met de game en wat deze manier van ervarend leren teweeg brengt.

Hoe ga je met elkaar om?

We zijn al een flinke tijd bezig met het nastreven van een veilig en inclusief schoolklimaat op het mboRijnland. Zo hebben we een aantal jaar geleden de VRIEND&VIJAND expeditie op twee locaties ingezet in het begin van het schooljaar. Dit is een rondreizend, interactief project van Critical Mass met vijf ‘confrontatiecontainers’ voor leerlingen en docenten. We wilden onze eerstejaars laten nadenken over: ‘Hoe ga je met elkaar om?’ en ‘Hoe kan jouw gedrag een ander beïnvloeden?’ Dit hebben we inmiddels voortgezet met VRIEND&VIJAND in de klas, waar we de dilemmagames inzetten om het gesprek over gedragsregels aan te jagen.

Nieuwe groepjes

“Eigenlijk was het gelijk al enorm leuk. In de eerste les werden namelijk de groepjes gevormd. In beide klassen zijn er altijd dezelfde groepjes studenten die dingen samen ondernemen of met elkaar optrekken. Het zijn ook alle twee klassen met veel verschillende (culturele) achtergronden, leeftijden en levensfases. Zo zit er iemand in de klas die al een kindje heeft en de ander is pas 16 en is hier nog helemaal niet mee bezig. Doordat de studenten in het begin een aantal vragen moesten invullen kwamen ze allemaal in een ander groepje terecht dan waar ze normaal in zouden gaan zitten. In het begin werd er een beetje tegengesputterd en vonden sommigen het een beetje spannend maar ze gingen er toch mee aan de slag.”

Joy neemt ons mee in haar strategie om de 7000+ medewerkers ‘wakker te kussen’ in plaats van wakker te schudden als het gaat om diversiteit en inclusie op de werkvloer en hoe ze hier het project Met Andere Ogen onderdeel van laat uitmaken.

Joy vertelt..

Diversiteit en inclusie bij alliander

Bij Alliander hebben we al jarenlang een diversiteitsbeleid. In het begin lag de focus voornamelijk op genderdiversiteit. Door de jaren heen is er ook steeds meer aandacht gekomen voor culturele diversiteit bij Alliander, aangejaagd door het in 2021 nieuwe gelanceerde netwerk ´Wij zijn Nexus´. Hiermee willen we iedere collega helpen om zich thuis te voelen en het beste van zichzelf te geven.

Een belangrijke pijler van Wij zijn Nexus is ‘Conversations that matter’. Het doel hiervan is om een veilige omgeving te bieden om het gesprek te openen, om de verbinding tussen werknemers onderling te leggen en samen het gesprek te voeren over lastige thema’s.

Met andere ogen

Vanuit de pijler ‘Conversations that matter’ heeft Alliander bij Critical Mass de virtual reality beleving Met Andere Ogen afgenomen. Een interactieve beleving over uitsluiting, racisme en discriminatie. We waren op zoek naar een begrijpelijke werkvorm waar al onze 7000 medewerkers mee aan de slag konden zonder dat het een academische oefening werd. Iets wat je kan voelen en waar je direct mee aan de slag kan. Feiten en cijfers over diversiteit zijn interessant voor het hoofd. Wij wilden een gesprek van mens tot mens, van hart tot hart, op gang brengen. Dat sluit bij de meesten veel beter aan.

Door Met Andere Ogen aan te bieden hebben we onze medewerkers de kans gegeven om op een laagdrempelige manier in de schoenen van een ander te staan. Medewerkers konden zichzelf opgeven voor deze virtual reality experience, als ze hiervoor openstonden. En dat deden ze.

Een menselijk gesprek

Het indrukwekkende aan de Met Andere Ogen gesprekken die er zijn gevoerd was dat iedereen reageerde met gevoel. Niemand zei: ‘ik vind hier dit of dat van’ maar iedereen gaf aan hoe diegene zich voelde. De ene was gefrustreerd, de ander boos of geschrokken. Er kwamen geen argumenten voor of tegen en dat maakte dat het een menselijk gesprek werd.

Door deze ervaring werd je uitgenodigd om over situaties van uitsluiting na te denken waar je misschien niet dagelijks bij stilstaat. Zo willen we onze medewerkers rustig wakker kussen. We willen niet verwijtend zijn. We vragen collega’s hier eens bij stil te staan en erover na te denken. Zodat ze misschien wel hun mening kunnen bijstellen of hun gedrag kunnen aanpassen. En ja, zo het beleid van Alliander inhoud te geven. Door deze ervaring leer je om het gesprek met elkaar aan te gaan, leer je open te staan voor een ander perspectief én creëer je een veiligere en fijnere werkomgeving voor iedereen.

Dit leeft toch niet bij ons?

Tijdens de Met Andere Ogen gesprekken kregen we ook veel reacties terug zoals: ‘Dit leeft toch niet bij ons?’ Mede hierdoor hebben we ervoor gekozen om na het succes van de gesprekken hierop door te pakken door samen met Critical Mass eigen filmpjes te ontwikkelen met situaties gebaseerd op situaties van uitsluiting binnen Alliander. Ik geloof dat het enorm krachtig kan werken wanneer je verhalen vanuit je eigen organisatie hebt die zich afspelen op bekende locaties of met bekende mensen. Wanneer je deze situaties met elkaar gaat ervaren en nabespreken komt het opeens veel dichterbij. We willen als organisatie een norm stellen over hoe we binnen Alliander met elkaar omgaan. Hier is Met Andere Ogen een heel goed instrument voor. Dat is concreter dan een formele gedragscode.

Think big act small

Als ik andere organisaties een tip mag geven wanneer ze aan de slag met D&I zou het zijn: ‘Think big act small’. Begin gewoon ergens. Met diversiteit en inclusie ben je elke dag zaadjes aan het planten. Je oogst later en weet misschien niet altijd waar het gaat bloeien, maar durf te starten. Natuurlijk is een visie, strategie en beleid van belang, maar durf los te komen van het papier. Breng iets in beweging, als is het in het begin maar één iemand. De bal moet gaan rollen.